شهرداری الکترونیکی گامی بلند در ارتقای مدیریت شهری

شهرداری الکترونیکی با قرار گرفتن در مسیر صحیح می‌تواند مردم را در رسیدن به رفاه کامل یاری نماید.

جهت برپایی و ایجاد شهرداري الکترونیکی، باید قوانین ویژه‌ای وضع شود و این قوانین اجرا شوند. مطابق برنامه ريزي سازمان شهرداريها و دهياريهاي كشور، شهرداري الكترونيكي اولين گام در تحقق شهر و دولت الكترونيكي مي باشند. زيرا بعد از تحقق شهرداري الكترونيكي بستر لازم براي نيل به شهر و دولت الكترونيكي فراهم خواهد شد.

 در جهت تحقق شهر الکترونیکی، بايد قوانین ویژه‌ای برای رعایت استاندارهای امنیتی نیز تدوین شود، به طوری که متناسب با نیازها و ویژگی‌های هر شهر باشد.

این قوانین و مقررات از سوی دولت در بخش‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی قابل بررسی است. قوانین مربوط به جرائم الکترونیکی، حریم خصوصی، حقوق مصرف‌کنندگان و قوانین تجارت الکترونیکی از جمله مهم‌ترین قوانین هستند.

 در نهایت، در یک شهرداری الکترونیکی، کلیه مراکز دولتی و خصوصی با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات و از طریق شبکه‌های متعدد با هم در ارتباط هستند تا بدین وسیله امکان انجام فعالیت‌های بانکی، تبادلات مالی و تجاری، آموزشی و خدماتی را به صورت الکترونیکی برای تمامی شهروندان در کلیه اوقات شبانه‌روز فراهم آورند

شهرهای امروزی، تجلّی‌گاه چهرۀ نوین زندگی در عصر ارتباطات بوده و نقاط تمرکز خدمات گوناگون، تعاملات فرهنگی- اجتماعی و تراکنش‌های اقتصادی به شمار می‌روند؛ چنان که رشد و توسعۀ همه‌جانبه و پایدار شهرها، نیازمند به‌کارگیری فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی است.

 با توسعۀ روزافزون فناوری اطلاعات و ارتباطات و به‌کارگیری گستردۀ آن در جوامع شهری و زندگی روزمرۀ شهروندان، خدمات شهری نیز به لحاظ مفهوم، ابعاد، اهمّیت راهبردی و تمرکز جغرافیایی دستخوش تحولات شگرفی گشته است.

با توجه به تمرکز خدمات در شهرها و همچنین گسترش کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات و تأثیرات وسیع آن بر جنبه‌های مختلف زندگی شهروندان، امروزه بهره‌گیری از روش‌ها و فناوری‌های نوین خدمات‌رسانی به شکل «خدمات الکترونیک شهری » در تعاملات و تراکنش‌های میان شهروندان و سازمان‌های دولتی وخصوصی ارائه‌دهندۀ خدمات، به عنوان راهکاری اثربخش و کارآمد در عرصۀ خدمات‌رسانی شهری به شمار می‌رود.

بهره‌گیری از قابلیت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات در حیطۀ فعالیت‌ها و حوزه‌های خدمات‌رسانی نهادهای مدیریت شهری نیز، فرصت‌ها و مزایای شگرفی را به همراه داشته و توسعۀ آن در قالب خدمات شهرداری‌های الکترونیک و عرضۀ آن در بستر شهر الکترونیک، در تعاملات و تراکنش‌های میان شهروندان و نهادهای مدیریت شهری یا سایر سازمان‌های ارائه‌دهندۀ خدمات، گامی بلند در مسیر نوآوری و شکوفایی فعالیت‌های خدمات‌رسانی این سازمان‌ها تلقی می‌گردد بهره‌گيري از فناوري اطلاعات و ارتباطات در نهادهای مدیریت شهری و در راستای تحقق آرمان شهرداری الکترونیک، به منظور دستیابی به اهدافی چون خدمت‌رساني بهتر به شهروندان، اطلاع‌رساني بهنگام و دقيق، شفاف‌سازي فرایندهاي كاري، هماهنگی و انتقال اطلاعات بين واحدهاي مختلف مدیریت شهری صورت می‌گیرد.  این در حالی است که مقامات و سیاست‌گذاران نظام نیز خدمات‌رساني مطلوب به شهروندان را از اساسي‌ترين و مهم‌ترين وظايف مسئولين نهادهای خدمات‌رسان عنوان می‌نمایند

امروزه، شهرها مظهر شلوغی و ترافیک سنگین هستند که باید با استفاده از فناوری‌اطلاعات در شهرداری‌ها، مشکل عرضه‌ بسیاری از خدمات شهری را حل کنیم. ارائه‌ خدمات شهری باید به نوعی باشد که شهروندان بتوانند در کمترین زمان  با بهترین کیفیت از آنها بهره ببرند که این امر با توجه به مشکلات مطرح در شهرها، تنها با وسایل ارتباطی نوین و با بهره‌گیری از دانش‌های نوین میسر می‌شود.

 اینترنت با تاثیر‌گذاری بر جنبه‌های مختلف زندگی انسان، تحول عظیمی ایجاد کرده، این تغییرات روند اکثر سازمان‌ها و نهادها را نیز عوض کرده است و آنها را از روش‌‍‌‌های سنتی به سوی روش‌های نوین سوق داده است،( به‌ خصوص در صنعت و تجارت ) که اصول آن بر پایه‌ تعامل انسان و ماشین است. البته این امر به برنامه‌ریزی دقیق و توجه به تمام جزئیات نیاز دارد. تمام انسان‌ها به دنبال صرفه‌جویی در وقت و هزینه‌های زندگی هستند، و اگر این هزینه‌‌های مصرفی کاهش یابد می‌توان از آن در جهت توسعه‌ دیگر فعالیت‌ها استفاده کرد و در نهایت این صرفه‌جویی موجب سوددهی بیشتر و رفاه بیشتر خواهد شد

از طرفی تدوین و به کارگیری الگوهای جدید در مدیریت بخش های گوناگون اقتصادی کشور از مهمترین پیش نیازهای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی است؛ الگویی که در کنار اسلوب های علمی و تجربه های به دست آمده در ایران و دیگر کشورها، رشد و توسعه ملی را به بار خواهد آورد.

 امروزه مدیریت شهری نقش مهمی در مناسبات اقتصادی و اجتماعی برعهده دارد، که می تواند با مدیریت منابع، صرفه جویی، استفاده بهینه از ظرفیت های موجود، جلب مشارکت و سرمایه گذاری های داخلی و خارجی، تقویت اقتصاد خلاق شهری، مدرن سازی روش ها، گردشگری و غیره به تحقق اقتصاد مقاومتی کمک نماید و راه اندازی شهرداری الکترونیکی از اقدامات شاخص در این حوزه می باشد

در دنیای امروز که هر  چه بیشتر به سمت ماشینی شدن قدم بر می داریم  دیگر روابط چهره به چهره و مستقیم نمی تواند پاسخگوی مشکلات شهروندان باشد .

 همچنین  با افزایش جمعیت به ویژه در شهر های بزرگ و شهرهای حاشیه آنها، از یک طرف مراجعات به شهرداری ها و از طرف دیگر ترافیک شهری افزایش می یابد. در نتیجه  روش های جاری  و کاغذ بازی های موجود نمی تواند روشی مناسب در جهت رسیدگی به کارهای اداری شهروندان باشد .

امروزه استفاده از فناوری اطلاعات کلیه نظام‌های اداری تحقیقاتی قضایی و غیره از جمله شهرداری ها را به عنوان قلب تپنده شهر دستخوش تغییرات و تحولات شگرفی کرده است . شهرداری الکترونیکی یک شکل نوین پاسخگویی به شهروندان برای دریافت بهتر خدمات شهری به صورت به هنگام و در ۲۴ ساعت شبانه روز می‌باشد.
در روشهای سنتی بخش عمده ای از وقت شهروندان صرف انجام فعالیت های تکراری و غیر مفید می‌شود پیمودن مسافت‌های طولانی برای دریافت خدمات ، انتظار در سیستم بروکراسی ادارات، محدودیت‌های زمانی ناشی از حضور فیزیکی در سازمان‌ها تنها بخشی از این گونه اتلاف وقت‌ها می باشد.
در حالی که در شهرداری الکترونیک به جای این امور اداری به وسیله شخص چه حضوری و چه از طریق تلفن در ساعات اداری انجام شود با استفاده از شبکه های کامپیوتری ارائه خدمات و دستیابی به اطلاعات به صورت شبانه روزی در کل ایام هفته امکان پذیر است.

برخی ویژگی های شهرداری الکترونیک:
۱-حذف پرونده های کاغذی و تبدیل آن به اطلاعات دیجیتالی .
۲-افزایش بهره وری در خدمات شهری به دلیل حذف محدودیت های زمانی ناشی از حضور فیزیکی و افزایش سرعت و دقت ارائه خدمات .
۳- حذف بخش های مربوط به پاسخگویی حضوری و  تلفنی در شهرداری ها.
۴-ایجاد محلی برای تبادل نظرات شهروندان درباره عملکرد شهردار و سازمان شهرداری.
۴- اخذ   تمامی مجوزها وپرداخت  هزینه های مربوطه همانند عوارض های مربوط به نوسازی و … از طریق اینترنت.
۵-حذف بروکراسی و ارائه خدمات تک مرحله ای
۶-اطلاع رسانی دقیق و کامل  فعالیت های شهرسازی ، گزارش مرحله به مرحله انجام امور شهروندان (از طریق ایمیل یا پیامک)
۷-امکان بهره گیری کلیه شهروندان به صورت مساوی از خدمات شهری
۸-امکان نظارت دقیق بر عملکردسازمان ها و افراد ، ارائه آمارها و گزارشات و تقویت قانون مندی ودر نتیجه کاهش فساد اداری
۹- کاهش آلودگی هوا و ترافیک
۱۰ – صرفه جویی در وقت و انرژی و افزایش رفاه عمومی

شهر الکترونیک یک اختراع و یا یک پیشنهاد نوآورانه نیست بلکه واقعیتی است که بر اساس نیاز جای خود را باز می‌کند اگر امروز چشم خود را بر نیاز ببندیم فردا باید با پرداخت هزینه بیشتر قدم در اجرای آن بگذاریم

* علی کریم پور